Wonderlijk hoe dicht de dood bij het leven kan staan
Afscheid nemen van een geleefd leven
Doorleefd tot in de levenskern
Terugkerend naar de schoot van Moeder Aarde
(Bianca Hertog-Vromen)
De woorden ‘rouwen’ en ‘verlies’ zijn onlosmakelijk verbonden met het leven. Ieder mens wordt, vroeg of laat, geconfronteerd met de dood en dus ook met verlies. Rouwen is een emotionele reactie op verlies, in het bijzonder het verlies van een dierbare. Er ontstaat een gemis en het kan aanvoelen alsof je een deel van jezelf bent kwijtgeraakt.
Woorden als rouwen, verlies en afscheid gaan vaak hand in hand en zijn eigenlijk niet te scheiden van elkaar. Het leven bestaat vaak uit afscheid nemen. Afscheid nemen van het aardse leven, afscheid nemen van mensen en dieren. Een afscheid op meerdere niveau’s: van het aardse leven, van de dierbaren die achter blijven, van ons aardse (fysieke) lichaam en van het eigen ‘ik’. Een naderende afscheid brengt ook veel wezenlijke levensvragen naar boven met als hoofdvraag “Wie ben ik?”. Eigenlijk wordt, juist in die laatste momenten van ons leven, pas echt zichtbaar wie we zijn en waarvoor we geleefd hebben. Ons hele leven komt samen in één vraag: “Wie ben ik?”.
Het ‘ik’ zal voortleven: in onze harten en herinneringen, maar fysiek tastbaar is het niet meer. Afscheid nemen blijft een moeilijk iets voor ons mensen. Het definitieve karakter ervan benauwt ons. Vaak zouden we er het liefste voor willen weglopen. Helaas gaat dat niet. De dood is onvermijdelijk.
Op heel veel levensgebieden kan rouwen een rol spelen. Vaak denken mensen dat ze alleen mogen rouwen om een dierbare die overleden is, maar ook andere gebeurtenissen als het verliezen van een baan, vriendschappen waarvan je afscheid hebt moeten nemen, een kind dat uit huis gaat, het krijgen van een ziekte of handicap of een ongewenste kinderloosheid kunnen een rouwproces tot gevolg hebben.
Rouw- en verliesverwerking bestaat uit 5 fasen, namelijk ontkenning, protest, onderhandelen/vechten, depressie en aanvaarding. Deze fasen zijn niet voor iedereen even intensief en ook verschilt de volgorde vaak, maar ze zijn essentieel voor een goede rouwverwerking. Tijd, ruimte, stilte, begrip en authenticiteit zijn hierbij sleutelbegrippen.